Kachelruitjesreiniger?

Wil je een complexe boodschap overbrengen? Dat treft, want moeilijke dingen uitleggen is mijn specialiteit. Laat me meteen weten wat er zo ingewikkeld is, want ik heb er nu al zin in! Of lees hieronder eerst nog even wat dat met kachelruitjes te maken heeft.

Op Tweede Paasdag vlogen de sneeuwvlokken je opeens om de oren. Een goede reden om ’s morgens lekker bij te stoken met het houtkacheltje. Eerst maar even de aslade legen en dat beroete ruitje schoonmaken. Daar heb ik een speciaal middeltje voor, met de toepasselijke naam kachelruitjesreiniger. Ja echt, zo heet het, staat op de fles.

Smerige marketingtruc

Op mijn knieën voor de kachel vond ik het opeens onwaarschijnlijk dat je met dit middel alleen kachelruitjes schoon kan maken. Het spul ontdoet ongetwijfeld ook andere oppervlakken van roet, vet en teer. Kortom, kachelruitjesreiniger is een smerige marketingtruc. Een vrij algemeen middel waar een specifiek etiket opgeplakt is, waardoor de fabrikant opeens een nichemarkt bedient.

Kan ik dat ook?

Iets later, toen het vuur inmiddels behaaglijk brandde, zat ik me opeens af te vragen of ik zelf ook een vaardigheid heb die breed toepasbaar is, maar waar ik voor verschillende doelgroepen steeds een ander etiket op zou kunnen plakken. Met andere woorden, zou ik ook een smerig trucje kunnen toepassen en een kachelruitjesreiniger kunnen zijn?

Moeilijkedingenuitlegger

Als ik een van mijn specialismen in een fles zou stoppen, wat zou er dan op moeten staan? Ik ben er goed in om moeilijke boodschappen op een begrijpelijke manier over te brengen op een breed publiek. Dus, moeilijkedingenuitlegger? Onhandig lang woord, maar laten we eerlijk zijn, het woord kachelruitjesreiniger is ook niet bepaald compact.

Over niet bepaald compact gesproken, ook deze tekst is nogal lang. Wat nu volgt is wel een leuk stukje, daar niet van, maar als je nu al denkt ‘Kom eens to the point!’, klik dan maar liever hier.

Van complex naar begrijpelijk

Hoe word je zoiets specificieks als moeilijkedingenuitlegger? Ten eerste is die vaardigheid natuurlijk veel minder specifiek dan het etiket doet vermoeden, net als bij kachelruitjesreiniger. Waar ik goed in ben is informatie tot me nemen en die vervolgens in een begrijpelijke vorm gieten, waardoor de boodschap goed overkomt bij de ontvanger. Het wordt specifieker, specialer en meer etiketwaardig wanneer het een complexe boodschap betreft. Of wanneer de doelgroep niet erg getraind is in het opnemen van ingewikkelde informatie. Die gevallen vind ik extra leuk.

Talent en karakter

Mijn vaardigheid is waarschijnlijk een combinatie van aangeboren talent, karakter en training. Ik heb schrijven altijd leuk gevonden en was als kind al in de weer met het maken van gedichten en verhalen. Daarbij ben ik nieuwsgierig, wil ik altijd alles snappen en zit het in mij karakter dat ik het niet kan uitstaan wanneer anderen me niet goed begrijpen.

Talent moet je trainen!

Een talent wordt een vaardigheid waar je iets mee kunt, wanneer je er een beetje aan werkt. Dat deed ik helemaal aan het begin van mijn loopbaan, toen ik werkte als schrijvend journalist voor een uitgever van huis-aan-huisbladen. Daar heb ik veel geoefend met helder en begrijpelijk schrijven, want iedereen die basisonderwijs had genoten, moest mijn stukjes kunnen begrijpen. Ook heb ik me toen bekwaamd in het afnemen van interviews, nog altijd een van mijn lievelingsklussen.

Niet aan iedereen besteed

Mijn huis-aan-huisbladvaardigheden werden overigens niet altijd door iedereen gewaardeerd. Toen ik met journalistiek schrijven begon, studeerde ik Algemene Literatuurwetenschappen. Correspondent was mijn bijbaan. Ik heb eens een verhitte discussie gevoerd met een uiterst geleerde docent die zeer te spreken was over de inhoud van mijn paper, maar mijn schrijfstijl meende te moeten afdoen als simplistisch.

U bent een snob, meneer!

Daar moet je natuurlijk niet mee aankomen bij een twintigjarig heethoofd. Ik verweet hem op hoge toon dat hij een snob was. ‘U kunt niet ontkennen dat ik originele, valide ideeën presenteer. Moet ik die dan verpakken in hoogdravend jargon, zodat wij elkaar kunnen feliciteren met ons intellectuele niveau? Ik weiger moeilijk te doen wanneer het ook eenvoudig kan!’ J’accuse, en dergelijke.

Tekst voor elke doelgroep

Ik kijk er nog steeds met een mengeling van schaamte en trots op terug. Ik liet me niet zomaar intimideren door zijne hooggeleerdheid! Inmiddels begrijp ik dat er voor zijn standpunt wel iets te zeggen viel. Ik had met de toon en stijl van mijn stuk geen aansluiting gezocht bij het beoogde lezerspubliek. Met andere woorden, mijn tekst bediende de doelgroep niet en dat is een vrij ernstig vergrijp.

Zo helder mogelijk formuleren

Terug naar mijn punt. Helder communiceren over ingewikkelde onderwerpen is nog steeds een van mijn specialiteiten. Recent werd ik gevraagd om in niet al te veel woorden uit te leggen hoe twee glaskunstenaars een heel nieuw procedé hadden uitgevonden voor het maken van gebrandschilderde ramen. De opdrachtgever moest voor dat pittige klusje specifiek aan mij denken en was zeer tevreden met het eindresultaat. Net als de kunstenaars die na een prettig interview weinig hadden aan te merken op mijn tekst.

Andere toepassingen

Ik pas mijn talent ook in andere situaties en op andere manieren toe. Bijvoorbeeld in de rol van projectleider die de eisen en wensen van stakeholders zo goed mogelijk moet vertalen naar projectdoelen en specificaties. Of in de rol van communicatieadviseur die aangeeft hoe de complexe werkelijkheid in behapbare stukjes kan worden opgedeeld om ze vervolgens in de juiste volgorde en in het juiste tempo uit te serveren. Het is vrijwel altijd een kwestie van goed luisteren, de juiste vragen stellen, checken of ik de antwoorden goed begrijp, nog meer vragen stellen en dan gaan zitten om het correct en helder op te schrijven.

Meerdere etiketten

Dat ik over een nuttige vaardigheid beschik, durf ik dus wel met enige stelligheid te beweren. Soms zal het lonen om die skills als specifiek specialisme te verkopen, met een catchy etiket erop. Dan weet jij in één oogopslag hoe mijn talenten jou kunnen helpen. Maar of moeilijkedingenuitlegger het gaat halen als etiket? Ik betwijfel het.

Heb je ook iets uit te leggen?

Bel me dan op telefoonnummer +31 6 52 32 15 64